Umowa franczyzy zawierana jest między dwoma podmiotami, z których jeden, zwany franczyzodawcą użycza odpłatnie drugiemu, czyli franczyzobiorcy swoją markę, podręcznik operacyjny, nieocenione know-how oraz stałe wsparcie. Umowa franczyzy jest umową nienazwaną, a więc nie istnieją szczegółowe wytyczne dotyczące tego rodzaju paktu. Jednak warto wiedzieć, że powinna być zawarta w formie pisemnej i zawierać określone w Kodeksie cywilnym elementy.
Forma pisemna - dlaczego?
Forma pisemna umowy najlepiej zabezpiecza prawa i obowiązki obu stron umowy. Zarówno franczyzodawca, jak i franczyzobiorca powinni mieć możliwość zaproponowania własnych, szczegółowych zapisów w niej zawartych. Powinna być sporządzona w taki sposób, aby sprawiedliwie zabezpieczać interesy stron. To, że umowa franchisingu nie znajduje ścisłego odzwierciedlenia w ani w Kodeksie cywilnym ani w Kodeksie spółek handlowych nie oznacza, że jej zapisy są dowolne. Muszą być zgodne z ogólnymi przepisami dotyczącymi umów zawartymi w Kodeksie cywilnym.
Elementy, które należy zawrzeć w umowie franchisingowej
Profesjonalna umowa franczyzy zawiera następujące elementy:
- reguły przystąpienia,
- czas, na jaki została zawarta umowa,
- terytorium, na jakim działa franczyzobiorca,
- uprawnienia i zobowiązania franczyzodawcy i franczyzobiorcy,
- ochronę marki i oznaczeń sieci,
- zapisy dotyczące ochrony tajemnicy firmy,
- dopuszczalność/niedopuszczalność działań konkurencyjnych,
- edukację i szkolenia dla franczyzobiorcy i pracowników,
- wysokość opłaty licencyjnej, jaką franczyzobiorca musi uiścić na rzecz franczyzodawcy,
- zasady promowania i reklamowania,
- jakie działania kontrolne może podejmować franczyzodawca względem franczyzobiorcy,
- na jakich warunkach i w jakim terminie umowa może być rozwiązana.
Warto wiedzieć, że Europejska Federacja Franczyzy, która powstała już w latach 70-tych XX wieku, opracowała tzw. Kodeks etyczny franczyzy, w którym określiła minimalne warunki, jakie powinna zawierać umowa franczyzy.
Trzeba również wspomnieć, że powyższe wyliczenie nie jest enumeratywne, bowiem ogromna liczba branż, jakie może obejmować franczyza nie pozwala na stworzenie jednego, odpowiedniego dla wszystkich modelu wzorcowego umowy. Ponadto strony mogą określić inne elementy, które zostaną zawarte w pakcie, np. kary umowne czy działania konkurencyjne po zakończeniu współpracy.
Więcej informacji
Franczyza cieszy się w Polsce niesłabnącym zainteresowaniem. W artykule https://franczyzawpolsce.pl/raporty/8214-te-30-franczyz-najbardziej-interesuje-polakow zostało omówionych 30 najpopularniejszych franczyz w Polsce.
Akty prawne w polskim prawie
Jak już wcześniej zostało wspomniane, umowa franchisingu w Polsce jest umową nienazwaną. Mają do niej zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego. Są to art. 43(1)-43(10), 56-116 oraz art. 353-396.
Ponadto do franczyzy stosuje się przepisy następujących aktów prawnych:
- ustawa Prawo własności przemysłowej - wraz z aktami wykonawczymi - w zakresie wykorzystywania znaku towarowego i jego ochrony
- ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - co do tajemnicy firmy, właściwego oznaczenia marki
- rozporządzenie RM z dnia 30.03.2011 r. w sprawie wyłączenia niektórych rodzajów
- porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencji
- ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Umowa franchisingu, mimo że nienazwana, musi być zgodna z obowiązującymi przepisami. Nie można zatem zawrzeć w niej dowolnych zapisów, a tylko takie, które nie stoją w sprzeczności z powszechnie obowiązującym porządkiem prawnym.
