18 godzin dyskusji, ponad 100 uczestników, 32 ekspertów i 60 wniosków, wypracowanych w ciągu 2 dni to efekt warsztatów charette „Kierunki rozwoju Zawiercia i powiatu zawierciańskiego”, zorganizowanych przez Starostę Zawierciańskiego Gabriela Dorsa i Prezydenta Zawiercia Łukasza Konarskiego, które odbyły się w dniach 13 i 14 marca. Partnerem strategicznym tego wydarzenia był największy pracodawca w powiecie zawierciańskim – CMC Poland Sp. z o.o.
To pierwsza taka inicjatywa w powiecie, a może nawet w regionie śląsko-dąbrowskim, w której przedstawiciele powiatu zawierciańskiego, miasta Zawiercia, a także pracodawcy wspólnie dyskutowali o przyszłości miasta. Pierwszego dnia warsztaty odbywały się w siedzibie Starostwa Powiatowego, a poszczególne panele dotyczyły rozwoju szkolnictwa zawodowego oraz bezpieczeństwa i komunikacji w sytuacjach kryzysowych. W drugim dniu, w Urzędzie Miasta omawiano zagadnienia związane z możliwościami tworzenia nowych miejsc pracy, a także rozwojem usług komercyjnych i publicznych oraz rozwojem budownictwa mieszkaniowego.
Analizując bieżącą sytuację uczestnicy warsztatów doszli do wniosku, że najważniejszym zadaniem jest zatrzymanie w Zawierciu młodych ludzi i stworzenie im podstaw do godziwego życia. Wiąże się to z tworzeniem nowych jakościowych miejsc pracy, uatrakcyjnieniem przestrzeni miejskiej i mieszkaniowej. Co więcej, z dyskusji w trakcie panelu dot. rozwoju szkolnictwa zawodowego wynika , że praca w Zawierciu jest, praktycznie wszyscy pracodawcy poszukują pracowników. Ze względu na specyfikę przemysłu zawierciańskiego, poszukiwani są przede wszystkim specjaliści w zawodach technicznych. Tylko CMC Poland, w najbliższych (dziesięciu) latach będzie potrzebował około tysiąca pracowników. Wiąże się to zarówno ze zmianą pokoleniową, rozwojem firmy, jak i nową inwestycją w zawierciańskiej hucie - budową nowej walcowni, wartej ponad 300 mln zł. CMC jest drugim w Polsce amerykańskim inwestorem pod względem wielkości inwestycji. W ostatnich kilkunastu latach CMC zainwestowało w naszym kraju ponad 2 miliardy złotych. Co więcej, średnie wynagrodzenie w CMC Poland to 7,3 tys. zł brutto. Na pracę w hucie mogą liczyć fachowcy w konkretnych zawodach (np. pracownicy produkcyjni, elektrycy, automatycy, mechanicy, mechatronicy), a ich wykształcenie jest zadaniem dla zawierciańskiego szkolnictwa zawodowego. Pracodawcy obecni na warsztatach deklarowali pełne wsparcie i współpracę w rozwijaniu i otwieraniu kierunków kształcenia w zawodach, które są najbardziej przez nich pożądane. Wielokrotnie w trakcie tego panelu podkreślano konieczność promocji szkolnictwa zawodowego na poziomie powiatu przy wspólnym udziale samorządu, szkół i lokalnych pracodawców.
W trakcie panelu dotyczącego bezpieczeństwa i komunikacji w sytuacjach kryzysowych, w którym uczestniczyli przedstawiciele policji, straży miejskiej, straży pożarnej, a także eksperci, jak choćby Mariusz Sokołowski, były rzecznik prasowy Komendy Głównej Policji, pojawiły się dwa najważniejsze wątki. Po pierwsze zwiększenie bezpieczeństwa w sytuacjach różnych zagrożeń wymaga przede wszystkim edukacji i nauki zachowań, np. gdy wybuchnie pożar, gdy ktoś zasłabnie na ulicy, czy w przypadku różnych zagrożeń atmosferycznych. Uczestnicy stwierdzili, że edukacja w tym zakresie powinna dotyczyć nie tylko dzieci i młodzieży, ale wszystkich grup wiekowych. Drugim wątkiem była kwestia współpracy poszczególnych służb w sytuacjach kryzysowych, jak choćby niebezpieczna awaria czy pożar w dużym zakładzie. Uznano, że warto w tym zakresie ustalić zasady postępowania, przeprowadzić wspólne ćwiczenia. Obecni na panelu pracodawcy zadeklarowali chęć współpracy w tym zakresie.
Drugiego dnia warsztaty rozpoczęły się od dyskusji na temat tworzenia nowych miejsc pracy. Z danych Powiatowego Urzędu Pracy wynika, że stopa bezrobocia w powiecie zawierciańskim wynosi obecnie 7,7%, gdy tymczasem w styczniu 2010 roku sięgała 17,6%. Analiza rynku pracy wskazuje, że obecnie mamy rynek pracownika i należy rozmawiać i tworzyć przede wszystkim jakościowe miejsca pracy, a nie te, na których oferuje się najniższe krajowe wynagrodzenie. Jednym z ważniejszych wniosków dyskusji jest konieczność wprowadzenia cyklicznych spotkań pracodawców z samorządem w celu wymiany informacji o zapotrzebowaniu na konkretne zawody i tworzenie konkretnych kierunków kształcenia. Innym ważnym wnioskiem płynącym z dyskusji jest potrzeba stworzenia listy inwestycji strategicznych dla regionu, obejmującej: planowane inwestycje pracodawców (obecnych i nowych inwestorów), diagnozę potrzeb młodych ludzi, inwestycje samorządowe dot. infrastruktury, turystyki, mieszkalnictwa. Prezydent Zawiercia stwierdził, że trwają prace nad powołaniem zawierciańskiego forum gospodarczego. Padła także propozycja powołania na poziomie powiatu pełnomocnika ds. współpracy z pracodawcami, który będzie koordynował realizację zadań wynikających z kompetencji miasta i powiatu, szczególnie w procesie inwestycyjnym, co umożliwi terminowe realizacje inwestycji podejmowanych przez pracodawców, bez opóźnień. Ciekawym pomysłem jest także wypracowanie modelu zachowania kontaktu z absolwentami, którzy opuszczają Zawiercie w celu dalszej edukacji. Wiąże się to w pewnym zakresie z inną propozycją stworzenia zawierciańskiego biura karier.
Bardzo gorąca dyskusja towarzyszyła ostatniemu panelowi, który poświęcony był rozwojowi usług publicznych i komercyjnych, a także możliwościom rozwoju budownictwa mieszkaniowego. Obecny na tym panelu prof. Jacek Szołtysek z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach namawiał uczestników do tworzenia takich przestrzeni miejskich, które będą sprzyjały wspólnym spotkaniom. Wszyscy zgodzili się, że obecna oferta zagospodarowania czasu wolnego w mieście nie jest wystarczająca i trzeba ją uatrakcyjnić. Ciekawy był w tej dyskusji głos młodych zawiercian, którzy przysłuchiwali się dyskusji. Zapytani czego im w mieście brakuje, odpowiadali bardzo konkretnie, że chcieliby: galerii handlowej, budowy całorocznego lodowiska, wprowadzenia rowerów miejskich, stworzenia rynku, nowych restauracji, miejsc spotkań, odkrytego basenu czy zagospodarowania wolnych terenów w centrum miasta.
W części poświęconej budownictwu mieszkaniowemu Prezydent Zawiercia stwierdził, że miasto rozważa budowę nowych mieszkań, ale też musi zadbać o istniejące zasoby, które wymagają dużych nakładów finansowych i remontów. W kontekście chęci zatrzymania młodych mieszkańców w mieście atrakcyjna przestrzeń mieszkaniowa jest na pewno istotnym elementem rozwoju Zawiercia.
W sumie na wszystkich czterech panelach wypracowano 60 wniosków w poszczególnych obszarach tematycznych. Teraz przyjdzie czas na ich analizę, nadanie im hierarchii i wdrożenie w życie. Szeroka współpraca samorządu powiatowego, miejskiego, pracodawców i innych podmiotów społecznych zaowocowała różnymi pomysłami. Wiele z nich jest w stanie przyczynić się do zmiany jakości pracy i życia w Zawierciu, jeśli tylko nie zabraknie determinacji, by je zrealizować.
WNIOSKI Z WARSZTATÓW CHARETTE – ZAWIERCIE 13-14 MARCA 2019
PANEL 1 – EDUKACJA I ROZWÓJ SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO
Propozycje rozwiązań:
1. Spotkania młodzieży z pracodawcami oraz doradcami zawodowymi.
2. Wsparcie ze strony władz samorządowych w otwieraniu kierunków kształcenia, które są potrzebne lokalnemu rynkowi pracy oraz utrzymywanie już otwartych kierunków.
3. Koordynacja nauki zawodu w rzeczywistym miejscu pracy.
4. Współpraca na etapie szkolnictwa średniego/zawodowego ze szkolnictwem wyższym, z uczelniami regionalnymi.
5. Współpraca szkół zawodowych ze szkołami podstawowymi (nauczyciele, uczniowie, rodzice). Zaszczepienie idei dot. rozwoju szkolnictwa technicznego/ zawodowego w mediach społecznościowych.
6. Prowadzenie aktywnego doradztwa zawodowego w szkołach podstawowych.
7. Zwiększenie nakładów na transport w celu ułatwienia dojazdu uczniom do szkoły.
8. Przy wykorzystaniu możliwości powiatu, miasta i pracodawców stworzenie kampanii promującej szkolnictwo techniczne / zawodowe. Promowanie szkolnictwa przez pracodawców, którzy mogą wpłynąć na decyzje rodziców.
9. Umożliwienie uczniom poznawania zawodów poprzez wizyty w zakładach pracy.
10. W ramach planowania strategicznego przeprowadzenie badań wśród uczniów w kontekście interesujących ich zawodów.
11. Promowanie kwalifikacyjnych kursów zawodowych.
12. Spotkanie pracodawców, dyrektorów szkół, przedstawicieli miasta w celu ustalenia długofalowego planu promocji szkolnictwa zawodowego.
13. Cykliczne spotkania samorządu oraz pracodawców (co 6 lub 12 miesięcy) i prezentacja zapotrzebowania na konkretne zawody na przyszłe lata. To pozwoli skupić się na konkretnych kierunkach kształcenia, które będą potrzebne lokalnym pracodawcom.
14. Wsparcie władzy samorządowej – stworzenie informatorium dot. kształcenia zawodowego, pracodawców, możliwości wyboru, kwalifikacji, które można zdobyć, pracodawców. Stworzenie szeroko dostępnego kanału, który skutecznie pozwoli przekazywać informacje uczniom i ich rodzicom.
15. Większe wsparcie finansowe pracodawców względem szkolnictwa zawodowego/technicznego, szczególnie w zakresie stypendiów dla uczniów.
16. Rozwiązania systemowe w zakresie stypendiów dla uczniów- część stypendiów fundowane przez jednostki samorządowe, część przez prywatnych pracodawców. Kontynuacja programów stypendialnych oferowanych obecnie przez pracodawców w ramach promocji szkolnictwa zawodowego.
PANEL 2 – BEZPIECZEŃSTWO I KOMUNIKACJA W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH
1. Możliwość ograniczenia dostępności do alkoholu w miejscach, w których jest to uzasadnione oraz ograniczenie sprzedaży alkoholu po godz. 23:00.
2. Prelekcje oraz praktyczne warsztaty z zakresu bezpieczeństwa. Edukacja rodziców również poprzez edukację dzieci. Wzbogacenie programów edukacyjnych osobistym doświadczeniem (symulator wypadków, alkogogle).
3. Potrzeba dotarcia do grupy ludzi w średnim wieku (dotarcie do kościoła, który stanie się stroną w procesie edukacyjnym).
4. Wykorzystanie lokalnych pracodawców do edukacji osób w średnim wieku w zakresie bezpieczeństwa.
5. Wykorzystanie imprez plenerowych oraz imprez masowych do przekazywania informacji w zakresie bezpieczeństwa.
6. Stworzenie długoterminowego zawierciańskiego programu na rzecz bezpieczeństwa.
7. Zaangażowanie w kwestii edukacji jak największej liczby różnego rodzaju instytucji.
8. Rozwijanie szkoleń w zakresie udzielania pierwszej pomocy.
9. Zaangażowanie służb medycznych w procesie profilaktyki i edukacji wśród dzieci.
10. Podjęcie starań w uregulowaniu statusu dzikiej zwierzyny na terenie miasta.
11. Stworzenie siatki zagrożeń oraz przyjęcie scenariusza postępowań wraz z procedurami w zakresie wystąpienia zdarzeń nieprzewidzianych.
12. Wspólne ćwiczenia służb w realnych warunkach zagrożenia. Współpraca w tym zakresie z pracodawcami.
13. Księga możliwości wsparcia sprzętowego służb przez prywatnych pracodawców z okresową weryfikacją.
14. Podjęcie przygotowań w zakresie sprawnej komunikacji wszystkich służb w momencie wystąpienia sytuacji kryzysowej.
15. Utworzenie powiatowego centrum zarządzania kryzysowego wykorzystując dostępne możliwości techniczne.
16. Stworzenie platformy multimedialnej służącej przekazywaniu mieszkańcom i turystom informacji o zagrożeniu, wykorzystując również system geolokalizacji.
17. Wykorzystanie do informowania mieszkańców mediów społecznościowych: Facebook, Twitter.
18. Informowanie mieszkańców o sytuacji związanej ze smogiem z wykorzystaniem ogólnodostępnych środków komunikacji np. tablice informacyjne.
19. Potrzeba kontynuacji działań walki ze smogiem i prowadzenia akcji edukacyjnych w tym zakresie.
PANEL 3 – MOŻLIWOŚCI TWORZENIA NOWYCH MIEJSC PRACY
1. Stworzenie modelu miasta otwartego na biznes i przyjaznego inwestorom także po godzinach.
2. Tworzenie jakościowych miejsc pracy (gwarantujących dobre płace, umożliwiających rozwój osobisty i zawodowy).
3. Wypracowanie modelu zachowania kontaktu z absolwentami, którzy opuszczają miasto/powiat w celu dalszej edukacji.
4. Utworzenie lokalnego biura karier.
5. Podjęcie działań w celu stworzenia oddziału zamiejscowego uczelni oraz zacieśnienie współpracy z uczelniami zwłaszcza technicznymi.
6. Konieczność doprecyzowania potrzeb komunikacyjnych ze strony pracodawców oraz zacieśnienie współpracy między pracodawcami a Zakładem Komunikacji Miejskiej.
7. Cykliczne spotkania strony samorządowej i lokalnych pracodawców w celu wymiany informacji dotyczącej zapotrzebowania na konkretne zawody i stworzenia konkretnych kierunków kształcenia.
8. Szkolenia i rozwój specjalistów pod konkretne potrzeby lokalnych pracodawców – głównie w kontekście zawodów technicznych.
9. Powołania pełnomocnika ds. współpracy z pracodawcami, koordynującego realizację zadań, będących w kompetencji miasta i powiatu, szczególnie w procesie inwestycyjnym.
10. Promocja zawodów technicznych.
11. Rozwój zawodów związanych z turystyką i szeroko pojętym przemysłem czasu wolnego.
12. Wprowadzenie doradztwa zawodowego ukierunkowanego na zawodowość i potrzeby rynku pracy.
13. Przyjęcie harmonogramu działań lokalnych na rzecz tworzenia miejsc pracy.
14. Stworzenie listy inwestycji strategicznych dla regionu, obejmującej: planowane inwestycje pracodawców (obecnych i nowych inwestorów), diagnozę potrzeb młodych ludzi , inwestycje samorządowe dot. infrastruktury, turystyki, mieszkalnictwa.
15. Wykorzystywanie badań opinii publicznych wszystkich grup społecznych i tworzenie na ich podstawie planów działania.
PANEL 4 – ROZWÓJ STREF USŁUG KOMERCYJNYCH I PUBLICZNYCH ORAZ ROZWÓJ BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO
1. Potrzeba stworzenia tożsamości Zawiercia jednoznacznie zidentyfikowanej i unikatowej.
2. Potrzeba budowania miasta wielopokoleniowego, miasta na całe życie.
3. Podjęcie działań w celu utworzenia centrum cybernetycznego bądź ośrodka wykorzystującego wysokie technologie.
4. Poprawa warunków mieszkaniowych.
5. Możliwość utworzenia ścieżek rowerowych, pojawienie się miejskich rowerów.
6. Młodzież: otworzenie galerii handlowej, budowa całorocznego lodowiska, rowery miejskie, rynek, restauracje, miejsca spotkań, odkryty basen, zagospodarowanie wolnych terenów w centrum miasta.
7. Intensyfikacja wspólnych wysiłków na rzecz budowy obwodnicy miasta.
8. Wypracowanie kreatywnych propozycji wyróżniających miasto, które będą miały jednocześnie funkcję użyteczną.
9. Tworzenie atrakcyjnych warunków rozwoju mieszkalnictwa na terenie powiatu i gminy.
10. Utworzenie przestrzeni rekreacyjnej, która będzie sprzyjała tworzeniu więzi między mieszkańcami.
